"Thánh" Cruyff ra đi nhưng những di sản còn mãi

Johan Cruyff là người đã đặt nền móng tại Ajax và Barca cũng như ĐT Hà Lan với thứ bóng đá tổng lực (Total Football). Ông là một bậc kì tài, một nhân vật có tầm ảnh hưởng lớn lao.

Người ta thường nói rằng những cầu thủ có kĩ thuật siêu việt thường khó trở thành HLV giỏi. Từ trên mặt sân cỏ tới băng ghế chỉ đạo là cả một vấn đề mà mỗi người khi trải qua quá trình chuyển đổi sẽ phải chịu thách thức rất lớn trong việc truyền tải thông điệp. Nhưng có một ngoại lệ, vượt ra mọi quy tắc, đó là trường hợp của Johan Cruyff.

Johan Cruyff thành công vang dội ở cả sự nghiệp cầu thủ lẫn HLV, và hơn hết là di sản ông để lại: Thứ bóng đá tổng lực

Johan Cruyff, người vừa qua đời ở tuổi 68 sau những tháng ngày chống chọi với bệnh ung thư phổi, là biểu tượng của bóng đá tổng lực; một trong những cầu thủ vĩ đại nhất bóng đá Hà Lan nhưng vẫn còn nỗi ấm ức khi thua Tây Đức ở chung kết World Cup 1974.

Với tư cách cầu thủ, ông đã làm nên điều phi thường cùng Ajax khi giành 3 cúp châu Âu liên tiếp vào các năm 1971, 1972 và 1973. Cruyff cũng là người giúp Barca giải khát danh hiệu La Liga sau 14 năm, chấm dứt sự thống trị của Real Madrid.

Sau Pele, Diego Maradona và sau này là Lionel Messi và Cristiano Ronaldo, "Thánh" Cruyff nằm trong nhóm cầu thủ hay nhất từ trước tới giờ. Nhưng ảnh hưởng của ông có thể còn lớn hơn gấp bội khi trở thành một HLV.

Cruyff dẫn dắt CLB chuyên nghiệp đầu tiên là Ajax (từ 1985-1988). Chỉ với 3 năm, ông đưa CLB này chạm tay vào 2 cúp quốc gia Hà Lan (1985 và 1987), 1 cúp châu Âu (1987). Dù bỏ lỡ cơ hội đăng quang ở giải VĐQG Hà Lan trong khoảng thời gian đó nhưng Ajax của Cruyff cũng kết thúc một mùa giải với số bàn thắng kinh ngạc (dương 85).

Thời hậu HLV Cruyff, Ajax vẫn phát triển trên nền tảng cũ. Nhiều năm sau, với cùng một hệ thống, Ajax vô địch Champions League dưới thời Louis van Gaal (năm 1995).

Tại thời điểm ấy, Cruyff đã là một tên tuổi lừng danh trong làng HLV sau khi xây dựng được những gì gọi là cảnh giới cao nhất của bóng đá hiện đại, và là tiền thân cho phiên bản Barca hùng mạnh ngày nay.

Cruyff dùng thứ bóng đá tổng lực tại Nou Camp và đưa Barca tới đỉnh cao với 4 danh hiệu La Liga liên tiếp từ 1991-1994. Trước đó, Quinta del Buitre đã dẫn dắt Real Madrid đến 5 chức vô địch La Liga liên tiếp từ 1986-1990.

Trong 8 năm nắm quyền ở Barca (1988-1996), Cruyff giành 11 danh hiệu, trong đó có chức vô địch châu Âu đầu tiên (năm 1992). Nhưng thứ mà ông để lại cho Barca không chỉ là vậy.

Khi chấm dứt sự nghiệp cầu thủ ở Barca năm 1978, Cruyff rời đi và không quên nhắn nhủ với chủ tịch Josep Lluis Nunez về việc thiết lập một học viện. Lò La Masia được nâng cấp trùng tù và chính thức đưa vào sử dụng tháng 10/1079.

Cruyff trở lại làm HLV năm 1998 và bắt đầu gặt hái lợi ích của lò La Masia với những gương mặt như  Pep Guardiola, Albert Ferrer và Guillermo Amor. Họ trở thành những “cây nhà lá vườn” sáng rực bên cạnh những bản hợp đồng xa hoa như Hristo Stoichkov, Michael Laudrup, Romario và Koeman.

“Với chúng tôi, ảnh hưởng lớn nhất là thương hiệu Cruyff”, cựu hậu vệ Barca, Miguel Angel Nadal nói. “Đó là sự thay đổi về triết lý và chúng ta vẫn thấy rõ ngày nay từ khi ông còn là cầu thủ và đặc biệt là với cương vị HLV”.

Thế giới bóng đá mất đi một bậc kì tài

Thời Cruyff, Barca có 1 cúp châu Âu. Bây giờ, đội chủ sân Nou Camp có tổng cộng 5, và Cruyff cũng được coi là có đóng góp trong 4 chức vô địch Champions League sau này.

Chính Cruyff đã đề nghị Frank Rijkaard đến dẫn dắt Barca và sau này là “đứng đằng sau” Pep Guardiola. Cruyff đã nhìn thấy phẩm chất tổ chức ở hàng tiền vệ của cả hai (thi đấu tương ứng cho Ajax và Barca) và ông tin rằng họ cũng sẽ làm được những điều lớn lao tương tự trên ghế HLV. Và Cruyff đã đúng.

Rijkaard dẫn dắt Barca đến vinh quang Champions League năm 2006, trong khi Guardiola lên đỉnh năm 2009 và 2011 cùng nhiều kỷ lục khác. Luis Enrique, người chiến thắng gần đây nhất với Barca, cũng là một trong những kì tài có dấu ấn của Cruyff.

Chỉ mới tháng trước, Johan Cruyff còn nói về cuộc chiến chống ung thư phổi rằng ông cảm giác mình đang dẫn trước 2-0 trong hiệp đầu tiên của một trận đấu chưa kết thúc. Đó là lý do tại sao tin tức về sự ra đi mãi mãi của Cruyff lại sốc và buồn bã đến thế.

Và hơn hết, ảnh hưởng của ông với tư cách cả là cầu thủ lẫn HLV, nền bóng đá thế giới có thể sẽ phải chờ đợi một thời gian dài nữa để có một Johan Cruyff thứ hai.