Anh Mỹ
Thể Thao 247 - Đã có những thời điểm, các hãng xe Nga tưởng như sẽ là "cứu cánh" cho ước mơ xe hơi của người Việt, nhưng giờ đây các thương hiệu xe Nga tại Việt Nam dường như đang lầm lũi đi vào quên lãng.
Vào năm ngoái, tại thời điểm những cái tên xe Nga gây sốt khi được hưởng hạn ngạch nhập khẩu với thuế suất 0% về Việt Nam, rất nhiều người đã mong chờ vào "sự trở lại của các huyền thoại" như UAZ, KAMAZ,... cùng một mức giá mà người Việt Nam nào cũng có thể sở hữu, nhưng sau 1 năm nhìn lại, có lẽ các hãng xe Nga và cả người Việt Nam đều tan mộng. Vì sao?
Thực trạng "èo uột"
Theo con số có được từ Tổng cục Hải quan, tháng 1/2017, lượng xe Nga nhập về thị trường trong nước là 255 xe, đạt trị giá 21,5 triệu USD. Đối chiếu so với cả năm 2016, toàn thị trường nhập tổng số 2.153 chiếc ô tô từ Nga, đạt trị giá 107 triệu USD. Đáng kể là trong tháng cuối cùng của năm, có tới 543 chiếc xe nguyên chiếc được đưa về thị trường Việt Nam.
Cần phải lưu ý rằng, đây là số lượng xe được các đại lý nhập về, chứ không phải là lượng xe được đưa đến tay người tiêu dùng. Thống kê trên là những con số khá khiêm tốn so với những kì vọng ban đầu.
Thực tế thì năm ngoái, ngay ở thời điểm những cái tên xe Nga gây sốt khi được hưởng hạn ngạch nhập khẩu với thuế suất 0% về Việt Nam nhưng số liệu thống kê từ Tổng cục Hải quan cho thấy, lượng xe Nga nhập về thị trường Việt Nam vẫn tăng không đáng kể dù có sức hấp dẫn không nhỏ khi miễn thuế.
Ngay khi Nghị định thư được ký kết, một số thương hiệu xe Nga đã sớm quay trở lại thị trường Việt Nam. Chẳng hạn là hai cái tên được nhắc đến trong Nghị định thư là KAMAZ, UAZ. Nhưng hai hãng xe này cũng đã sớm "vỡ mộng", dù cho đây là hai thương hiệu khá quen thuộc với nhiều thế hệ người Việt.
Đến thời điểm hiện tại, hầu như các hãng xe Nga không tạo được nhiều dấu ấn trong thị trường Việt Nam và các thương hiệu xe Nga cũng chưa có những chiến dịch đáng kể đưa các mẫu xe này đi sâu hơn vào thị trường.
Tưởng rẻ mà không rẻ
Nếu phải tìm nguyên nhân cho những thời điểm mà các hãng xe Nga gây được nhiều chú ý tại Việt Nam thì đó chính là: Giá rẻ.
Người Việt Nam rất kỳ vọng vào những mẫu xe ô tô giá rẻ, và khi thuế nhập khẩu xe Nga về mức 0% nhiều người đã cho rằng những chiếc xe Nga sẽ sớm có một mức giá "bình dân". Nhưng không phải thế.
Bởi vì một số dòng xe được cấp hạn ngạch nhập khẩu với thuế suất 0% nhưng các dòng xe này vẫn phải chịu các loại thuế, phí khác. Trong đó, đáng kể là Thuế tiêu thụ đặc biệt bởi nhìn vào danh mục 3 sản phẩm của UAZ vừa cập bến Việt Nam, hầu hết đều sử dụng dung tích động cơ lớn, từ 2,2 đến 2,7L với mức thuế Tiêu thụ đặc biệt phải chịu là 55%. Đó là chưa kể, hạn ngạch nhập khẩu chỉ lên đến tối đa 900 chiếc vào năm 2018.
Như vậy, mặc dù được giảm thuế nhập khẩu nhưng việc bị tăng các loại thuế khác khiến xe Nga vẫn có mức giá rất cao khi vào thị trường Việt.
Niềm tin người tiêu dùng
UAZ, KAMAZ có thể coi như những biểu tượng cho huyền thoại Liên Xô tại Việt Nam. Và những điều này có lẽ vẫn chỉ đang lẩn khuất đâu đó trong quá khứ chứ không mấy ảnh hưởng đến hiện tại.
Ngoài các mẫu xe tải của thương hiệu KAMAZ xuất hiện không mấy nổi bật ở Triển lãm ô tô Việt Nam (VMS 2016), một thương hiệu xe đa dụng được nhiều người dùng Việt quan tâm là UAZ khá nhanh chân lựa chọn một số nhà nhập khẩu tại Việt Nam để đưa về thị trường Việt các mẫu xe nhằm thăm dò thị trường.
Sự xuất hiện của các mẫu xe UAZ Pick up, UAZ Patriot và chiếc UAZ Hunter tại Triển lãm VIMS hồi năm ngoái đã gây tò mò không nhỏ cho nhiều người tiêu dùng tại Việt Nam. Đại diện thương hiệu này cũng gật đầu xác nhận không chỉ đến tay người tiêu dùng trong nước qua diện nhập khẩu, thương hiệu này đang có kế hoạch tiến tới lắp ráp tại thị trường Việt thông qua một nhà máy liên doanh.
Và cho đến hiện tại và cả trong tương lai gần, những kế hoạch trên sẽ mãi chỉ là kế hoạch trên giấy tờ bởi người dùng Việt Nam đang hoài nghi rất lớn về chất lượng của các mẫu xe Nga. Đây là những hoài nghi hoàn toàn có cơ sở bởi hiện tại, trên "sân nhà" Nga, mặc dù được chính phủ tạo nhiều điều kiện để kích cầu nhưng các hãng xe này vẫn đang phải xếp sau các đối thủ đến từ Đức, Nhật và cả Hàn Quốc.
Ngoài việc có mức giá về Việt Nam không rẻ như nhiều người tưởng, xe Nga nói chung hay các mẫu xe UAZ Pick up, UAZ Patrio và chiếc UAZ Hunter vừa xuất hiện tại Việt Nam cũng gặp thêm trở ngại khi kém lợi thế cạnh tranh về kiểu dáng thiết kế, các trang bị nghèo nàn và chậm thay đổi về công nghệ.
Liều thuốc "thuế nhập khẩu 0%" hết tác dụng
Nếu năm ngoái, chỉ mình Nga được hưởng ưu đãi về thuế xe xuất khẩu sang thị trường Việt Nam, thì cho đến năm nay đây không còn là thế mạnh của các hãng xe Nga nữa.
Bởi theo lộ trình, đến năm 2018 mức thuế của các dòng xe ô tô nhập khẩu từ thị trường ASEAN về Việt Nam cũng sẽ về mức 0%, và sẽ giảm mạnh trong năm 2017. Trong khi xe nhập khẩu từ thị trường ĐNÁ có thể nói là hơn về mọi mặt so với xe Nga từ thương hiệu, chất lượng, chủng loại cho đến giá cả (bởi hầu hết đều là xe hạng trung, công suất nhỏ).
Với những lí do này, dễ hiểu vì sao với người tiêu dùng Việt thì "xe ô tô Nga" gần như đã không còn được nhắc đến nhiều nữa dù các dòng xe này đã gây nên một cơn sốt không nhỏ vào cuối năm ngoái khi xác nhận sẽ quay trở lại thị trường Việt.
Anh Mỹ
